














- Ciesz się, że przegrałeś, gdybyś wygrał, byłbyś już najlepszy, już nie musiałbyś być lepszy od siebie, a tak wszystko jeszcze przed Tobą.
Czterokrotny olimpijczyk, a w czasie wojny kurier tatrzański, zapamiętał te słowa na zawsze. Podobnie jak jego siostra Helena, którą Makuszyński zachęcił do udziału w zawodach, choć na starcie stanęli sami chłopcy: „Nie becz, będziesz dobra”. Była siódma na kilkuset uczestników.*(12)










































Makuszyński pierwszy zadał cios żerującej na polskiej duszy dostojewszczyźnie. On to bowiem pierwszy uderzył na alarm i przestrzegł przed chorobliwem wsłuchiwaniem się w szmery kałmyckiego robactwa, toczącego ducha narodowego i trującego w zarodku porywy szczerej polskiej radości życia. Książki jego pisane żywym, czystym, polskim językiem czytane są przez wszystkie warstwy bez wyjątku. Czytają je i bogaci, i ubodzy, i więźniowie, i młodzież. Wszystkim niesie Makuszyński w swych utworach wesele i bunt przeciw melancholji i jałowym hasłom. Z każdego jego utworu tchnie radość życia i prawdziwe umiłowanie ludzkości.*(28)






*(1) Makuszyński Kornel, Panna z mokrą głową, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa 2018, s. 5.
*(2) Makuszyński Kornel, Straszliwe przygody, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1922, s. 139-140.
*(3) Makuszyński Kornel, Straszliwe…, dz. cyt., s. 135.
*(4) Urbanek Mariusz, Makuszyński. O jednym takim, któremu ukradziono słońce, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017, s. 122.
*(5) Tamże, s. 108.
*(6) Makuszyński Kornel, Straszliwe…, dz. cyt., s. 134.
*(7) Urbanek Mariusz, Makuszyński…, dz. cyt., s. 124-125.
*(8) Makuszyński Kornel, Straszliwe…, dz. cyt., s. 133.
*(9) Urbanek Mariusz, Makuszyński…, dz. cyt., s. 127.
*(10) Tamże, s. 122.
*(11) Tamże, s. 128.
*(12) Tamże, s. 136.
*(13) Makuszyński Kornel, Straszliwe…, dz. cyt., s. 165.
*(14) Tamże, s. 183-184.
*(15) Tamże, s. 186-192.
*(16) Urbanek Mariusz, Makuszyński…, dz. cyt., s. 129.
*(17) Makuszyński Kornel, Straszliwe…, dz. cyt., s. 174.
*(18) Urbanek Mariusz, Makuszyński…, dz. cyt., s. 217.
*(19) Tamże, s. 141.
*(20) Tamże, s. 7-8.
*(21) Budrowska Kamila, Nieznane archiwum wydawnictwa „Gebethner i Wolff”, czyli o pożytkach z przeglądania „Przewodnika polonisty”, w: „Pamiętnik Literacki”, Instytut Badań Literackich PAN i Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Wrocław-Warszawa 2014, s. 158.
*(22) Urbanek Mariusz, Makuszyński…, dz. cyt., s. 236.
*(23) Tamże, s. 267-268.
*(24) Tamże, s. 271.
*(25) Wierzyński Kazimierz, Szkice i portrety literackie, Warszawa 1990, s. 199.
*(26) Urbanek Mariusz, Makuszyński…, dz. cyt., s. 9-10.
*(27) Tamże, s. 12.
*(28) Dunin Markiewicz Kazimierz, Laureat literackiej nagrody państwowej Kornel Makuszyński, w: „Od A do Z: dwutygodnik ilustrowany”, 1926, nr 3, s. 3.
Zdjęcia: Marcin Stanisławski. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dziękujemy Muzeum Tatrzańskiemu im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem za pomoc w realizacji projektu.
Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci.
